DI TÍCH KIẾN TRÚC NGHỆ THUẬT ĐỀN LIÊN MINH - XÃ LIÊN MINH - ĐỨC THỌ
Trong lịch sử, xã Liên Minh đã dày công xây dựng và để lại nhiều di tích lịch sử - văn hóa có ý nghĩa, minh chứng cho sự phát triển văn hóa lâu đời của con người trên mảnh đất này: như đình, đền, chùa, miếu, nhà thánh...
Trước cách mạng tháng Tám 1945, các công trình kiến trúc nghệ thuật này rất nhiều như: đình làng Chung; đền Hầu Thượng; nhà Văn thánh; đền Yên Thịnh; đền Yên Phú; chùa tích Ca nhưng do chiến tranh và sự tàn phá của con người nên đã bị phá hủy.
Đền Liên Minh
Đền Liên Minh hay đền thờ Thánh Mẫu thuộc xã Liên Minh - huyện Đức Thọ - tỉnh Hà Tĩnh. Đền được xây dựng và tu tạo vào các năm của đời vua Thành Thái nhà Nguyễn, đền thờ Hoàng Thái hậu Bạch Ngọc hay Hoàng Thái hậu Trần Thị Ngọc Hào.
Hoàng hậu Trần Thị Ngọc Hào là một nhân vật lịch sử thế kỷ XIV - XV, người có nhiều cống hiến cho cuộc kháng chiến chống giặc Minh xâm lược đầu thế kỷ XV. Đồng thời, bà là một nhân vật lịch sử tích cực trong công cuộc khai hoang, lập ấp, xây dựng quê hương ở huyện Đức Thọ, Can Lộc, Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh. Bà là người sáng lập và có công xây dựng một số ngôi chùa như: Chùa Diên Quang Tự (Chùa Am); chùa Tiên Lữ; lập chợ để tạo thuận tiện sinh hoạt cho nhân dân trong vùng…
Để tưởng nhớ công lao to lớn của bà nhân dân các xã trong huyện Đức Thọ như: Đức Hòa; Đức Lạc; Đức Lập; Đức Châu; Liên Minh…đã tôn bà làm Thành hoàng, lập các đền miếu thờ tự quanh năm hương khói.
Tại xã Liên Minh, vào năm 2008 theo Quyết định số: 72/2008/QĐ-BVHTTDL ngày 22/8/2008 của Bộ Văn hóa, thể thao và Du lịch đã cấp bằng công nhận đền Liên Minh là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia.
Nhìn tổng thể, Đền Liên Minh bao gồm các bộ phận kiến trúc chính như: hai cột nanh, hồ bán nguyệt, tắc môn, nhà ngũ lâu, hạ điện, trung điện và thượng điện. Các bộ phận kiến trúc được bố trí trên một trục dài hình chữ nhật đăng đối được thu nhỏ và cao dần lên so với mặt bằng tổng thể khu di tích.
Từ đó đến nay, trải qua tác động của thời gian và ảnh hưởng mưa bão di tích đã xuống cấp. Được sự quan tâm của các c tâm của các cấp từ trung tương, tỉnh, huyện và xã Hiện tại di tích đang được trung tu, tôn tạo.
Ban biên tập